Iedereen ondernemend (2)

Als de titel van deze column u bekend voorkomt, dan kan dat kloppen. Al eerder bepleitte ik een andere kijk op de manier waarop we werk organiseren. In het kort: Een scherp wettelijk onderscheid tussen ondernemers en werknemers is niet meer van deze tijd, omdat van iedereen in toenemende mate wordt verlangd om ondernemend te zijn. Bedoelde ik eerder nog ondernemend gedrag onder werktijd, innovatiecreatie in de vrije tijd mogen we zeker niet over het hoofd zien.

Mijn blik werd onlangs verruimd door een bezoek van MIT-professor Eric von Hippel aan onze universiteit. Von Hippel doet al jaren onderzoek naar innovaties door consumenten in hun vrije tijd. Deze innovaties worden gedeeld met andere gebruikers. Zo kunnen anderen op hun beurt het bestaande ontwerp verder verbeteren. Een goed voorbeeld is de hardloopkinderwagen, die werd bedacht en ontwikkeld door een drukke vader met een passie voor hardlopen. Zijn thuisontwerp werd al gauw opgepikt door commerciële partijen en doorontwikkeld. De sportieve buggy is inmiddels op veel plekken verkrijgbaar. Deze vorm van vrije innovatie past in een bredere transitie naar een flexibelere en meer ondernemende economie.

“Vrije innovatie past in een bredere transitie naar een flexibelere en meer ondernemende economie”

Er is nog dermate weinig wetenschappelijk onderzoek naar het fenomeen van vrije innovatie gedaan, dat we nog niet weten waarom sommige consumenten actief aan kennisdeling doen. Er zouden bijvoorbeeld altruïstische, ideologische en/of statusmotieven aan ten grondslag kunnen liggen. Kennisdeling is belangrijk, omdat dit de kans vergroot dat innovaties ook daadwerkelijk op grote schaal worden toegepast in de praktijk. Consumenten zijn vaak niet in staat om dit in hun eentje te bewerkstelligen. Er is dus een belangrijke rol weggelegd voor online platforms; zij faciliteren het ontstaan van een gemeenschap en/of creëren een brug naar private bedrijven die meer middelen tot hun beschikking hebben.

“Kennisdeling is belangrijk, omdat dit de kans vergroot dat innovaties ook daadwerkelijk op grote schaal worden toegepast in de praktijk”

Je zou vrije innovatie kunnen scharen onder de geschenkeconomie, niet te verwarren met de ruil- of deeleconomie. Toch sluiten deze concepten elkaar niet geheel uit. Denk aan situaties waarin de buurman ook wat te bieden heeft (ruileconomie) of als de hardloopkinderwagen tegen een vergoeding wordt uitgeleend wanneer deze tijdelijk niet wordt benut (deeleconomie).

Vaak heeft men niet eens door onderdeel te zijn van één of meerdere van deze economieën. Misschien bent u er zojuist zelf achter gekomen dat u zelf een consumenteninnovator bent. Indien u de innovatie nog niet hebt gedeeld met anderen, wordt het hoog tijd dat u ook een vrije innovator wordt. Alleen zo kunnen deelplatforms sterke groei doormaken én verder teweegbrengen.

_____
Deze column verscheen eerder in ZTalks Magazine en op ztalkscollectief.nl